SIKÇA SORULAN SORULAR



Program geliştirme süreci eğitim ihtiyaç analizleriyle başlayıp çeşitli duraklara uğrayarak ilerler. Kanıtlara dayalı olarak çalışan farklı alanlardaki uzmanlar tarafından hazırlanan taslak öğretim programları, uygulama kararı öncesinde paydaşların ve kamuoyunun görüş, öneri ve katkılarına açılır. “Askı süreci” isimlendirmesi program geliştirmenin bu aşamasına işaret etmektedir. Askı sürecini takip eden aşamada ise toplanan görüş, öneri ve katkıların değerlendirmesine dayalı olarak programlarda uygun görülen değişiklikler yapılır, ardından programlar uygulamaya konulur.

Öğretim programları her bir ders için öğrencilerin ulaşması beklenilen genel amaçları, bu amaçlar doğrultusunda öğrencinin edinmesi hedeflenen bilgi, beceri ve tutumları ifade eden öğrenme çıktısı ile bunların öğrencilere aktarılması sürecinde kullanılacak öğretim ve değerlendirme yöntem, teknik ve stratejilerine ilişkin açıklama, yönlendirme ve uyarıları kapsar.

Öğretim programları öğrencilerin her bir sınıf seviyesinde ulaşmaları gereken bilgi ve beceri düzeyini belirten öğrenme hedeflerini de ortaya koyar. Böylece öğretmene eğitsel liderliğinde yol gösterirken, velilere de çocuklarından neler beklemeleri gerektiği konusunda rehberlik yapar.

Öğretim programlarını geliştirme çalışmaları Millî Eğitim Bakanlığı’nın ilgili birimleri ile koordineli bir şekilde gerçekleştirildi. Öğretim programları ilgili genel müdürlüklerin koordinatörlüğünde temsilciler, öğretmenler, eğitim uzmanları ve akademisyenlerden oluşturulan komisyonlarca hazırlandı. Bu şekilde programların geliştirilmesi için Millî Eğitim Bakanlığı yetkilileriyle birlikte öğretmenler, veliler, okul yöneticileri ve ülke genelindeki uzmanlar girdi sağladı. Hazırlanan programlar Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı tarafından incelenip değerlendirilerek askı süreci için hazırlandı. Askı süreci sonrasında da paydaşlardan alınacak geri bildirimler istikametinde yine Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığınca değerlendirilerek öğretim programlarına son hâli verilip onaylanacaktır.

Evet, öğretmenler programların geliştirilme sürecinin her aşamasında önemli roller almışlardır. Bakanlığımıza bağlı farklı kademe ve sınıflarda görev yapan alanında yetkin öğretmenler öğretim programlarını tümüyle ele almış ve öğretim programlarının taslağını oluşturmuşlardır.

Öğretim programlarında belirlenen tutarlı yüksek hedefler öğretmenlerde, ailelerde ve öğrencilerde; tüm öğrencilerin üniversite ve meslek hayatlarında başarılı olmak için ihtiyaç duyacakları bilgi ve becerilere dair net beklentiler oluşmasını sağlar. Bu hedefler üniversitelerin, iş gücü yetiştirme programlarının ve işverenlerin beklentileriyle de uyumlu olmalıdır. Programların amaç ve program çıktıları, tüm öğrencilerin yurt içi ve yurt dışındaki akranlarıyla işbirliği yapmaya ve rekabet etmeye hazır olmalarını sağlayarak eşitliğe hizmet eder.

Öğretim programları öğrencilerin üniversite ve meslek hayatlarında başarılı olabilmeleri için konu alanlarında ihtiyaç duyacakları bilgi ve becerilere dair birtakım ortak amaç ve beklentileri tutarlı, açık ve net bir şekilde ortaya koyar. Programlar, öğrencilerin öğrenmesi gerekenleri belirler ve öğretmenlere öğrenme öğretme sürecini nasıl yapılandıracakları konusunda yol gösterir. Öğretmenler öğretim programı esasları doğrultusunda kendi ders planlarını tasarlar ve ders içeriklerini öğrencilerin bireysel ihtiyaçlarına göre uyarlayabilirler.

Yenilenerek askı sürecine çıkarılan taslak öğretim programlarıyla ilgili çalışmaların başlangıcında öğrencilerin yükseköğrenimde, çalışma ve günlük hayatlarında başarılı olmaları için gerekli görülen ve talep edilen temel beceri ve yeterlilikler tespit edilmiştir. Bu çerçevede izleme değerlendirme çalışmaları sonunda ulaşılan bilgiler; farklı kurumlar tarafından gerçekleştirilen araştırmalar sonucunda yapılan tespit ve öneriler incelenmiş ve kapsamlı bir literatür taraması yapılmıştır. Dünya ölçeğinde eğitimde başarı göstermiş olan ülkelerin programlarıyla karşılaştırmalar yapılarak deneyimleri anlaşılmaya çalışılmış, programlarının amaç ve hedefleri incelenmiştir. Elde edilen bilgiler ülkemizin yüksek hedefleri, programları ve menfaatleri doğrultusunda değerlendirilip kanıta dayalı hedefler olarak ortaya konulmuştur.

Programlar oldukça geniş bir sahada gerçekleştirilen aşağıda belirtilen araştırmalar sonucunda elde edilen kanıtlar ve veriler doğrultusunda geliştirilmiştir:
  • • Öğrencilerin bir üst öğrenim kurumuna devam edebilmeleri için sahip olmaları gereken beceriler üzerine yapılmış araştırmalar
  • Eğitimde yüksek performansa sahip ülkelerin programları ile yapılan karşılaştırma ve değerlendirme çalışmaları
  • Ulusal düzeyde gerçekleştirilen sınavlar
  • Uluslararası düzeyde gerçekleştirilen sınavlar
Aşağıda belirtilen ölçütler öğretim programlarının geliştirilmesinde rehberlik etmiştir:
  • Üniversitede ve meslek hayatında başarılı olmanın gereklilikleri ile uyumlu olma
  • Açıklık ve netlik
  • Bölgelerarasında eşitlik
  • Pratik yönelimlilik
  • Ülkenin mevcut eğitim standartları ile tutarlılık
  • Uluslararası eğitim standartları ile tutarlılık
  • Sınıf içi kullanıma uygunluk ve gerçekçilik
  • Kanıt ve araştırmaya dayalı olma

Evet, uluslararası karşılaştırmalar farklı eğitim sistemlerini analiz etmek ve bu bulgulara dayanarak kendi sistemimizi geliştirmenin yollarını belirlemek için kullanılmaktadır. Örneğin eğitim sistemlerini analiz etmenin yollarından biri uluslararası değerlendirmelerden (Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı / PISA) ve Uluslararası Matematik ve Fen Eğilimleri Araştırması / TIMSS) alınan sonuçlardan hareketle farklı ülkelerin eğitim uygulamalarının ve öğretim programlarının karşılaştırılmasıdır. Programların geliştirilmesinden önce gerçekleştirilen karşılaştırma ve araştırmalar, dünya standartlarındaki beklentiler ile ülkemiz tarafından benimsenen standartlar arasındaki çarpıcı benzerlikleri ve belirgin farklılıkları ortaya koymuştur.

Okulöncesinden lise son sınıf düzeyine kadar tüm örgün eğitim sistemi içindeki sınıf seviyelerine yönelik öğretim programları hazırlanmıştır.